Randevu ve İletişim için : +90 532 293 54 34
Gebelik sürecinde bebeğin kontrolleri için kullanılan ultrason, ses dalgaları ile çalışır. Bu dalgalar sayesinde anne karnındaki bebeğin genel bir görüntüsü elde edilir. Bu görüntü üzerinden bebeğin gelişimi ve gelişimi için önemli olan amniyon sıvısı gibi diğer unsurların kontrolü yapılır. Tüm bu kontroller ise doğumun sorunsuz olması adına son derece önemlidir. Ultrason, uzun zamandır kullanılmasına rağmen, geçen zaman içinde sürekli olarak geliştirilmiştir. Teknolojinin son sunduğu seçeneklerden birisi de 4 boyutlu renkli ultrason (4D) adı verilen bir cihazdır ve adından da anlaşılacağı gibi bebeklerin görüntüsünün gerçeğe yakın olarak elde edilmesini sağlar.
İnsanların görüntüleri normalde 3 boyutludur. Bundan dolayı 4 boyutlu ultrason ifadesi bazen mantıksız gelebilir. 3 boyutlu ultrasonlar, bebeklerin 3 boyutlu görüntülerinin elde edilmesini sağlar. 4 boyutlu ultrasonlar ise bebeğin hem 3 boyutlu görüntüsünü elde eder, hem de bebeğin hareketlerinin gerçek zamanlı olarak görülmesini sağlar. Hareketler, bir film efekti ile aktarılır. Bu sayede aileler bebeklerinin esnemesini, gülümsemesini ve diğer hareketlerini çok rahat bir şekilde görebilirler.
Ultrason, normalde standart olan bir test değildir. Yani her rutin kontrolde ultrason ile fetüsün incelenmesi zorunlu değildir. Fakat ülkemizde bu işlem, rutin bir hal almış durumdadır ve kontrollerin neredeyse tamamında ultrason ile bebeğin genel durumu ve sıvısı kontrol edilir. Benzer şekilde 4 boyutlu ultrason da isteğe bağlı olarak yapılır.
4 boyutlu ultrasonun çekilmesini genellikle aileler talep ederler. Özellikle hamileliğin son aylarında bebeklerinin daha net bir görüntüsünü görmek isterler. Böylece bebeklerinin kime benzediğini anlayabilirler, esnemelerini ve gülümsemelerini görebilirler. Bu ise ailelere mutluluk verir.
Bazen de doktorlar tarafından 4 boyutlu ultrason çekilmesi yönünde bir istek gelebilir. Doktorların bunu istemelerinin nedeni, bebeğin sağlığından emin olmak, olası sorunları önceden görerek gerekli tedavilere bir an önce başlamaktır. Doktorlar tarafından bu istek hamileliğin her döneminde gelebilir.
Ultrason, ses dalgaları ile görüntü elde eden bir cihaz olarak ifade edilebilir. Bundan dolayı anne ve bebeğin sağlığına herhangi bir risk oluşturması söz konusu değildir. Zararlı olmadığı bilinen 4 boyutlu ultrasonun çok önemli faydaları vardır. Bunların başında bebeğin kontrolü gelir. Normal ultrasonlar ile fetüsün (bebeğin) gelişimi, doğum kusurları ve amniyon sıvısı incelenir. Bunun haricindeki detayların incelenmesi için gerekli görüntüler, standart ultrason ile mümkün değildir.
4 boyutlu ultrason ile daha detaylı görüntüler elde edildiği için bebeğin daha ayrıntılı incelenmesi söz konusudur. Dolayısıyla 4D ultrason ile spesifik bir durumun incelenmesi, omurilik sorunları, yarı dudak ve benzer fetal anomaliler incelenebilir. Fakat buradaki incelemelerin rutin testler olmadığının tekrar altının çizilmesi gerekir.
4D ultrason ile sağlanan faydalar, yukarıdakilerle sınırlı değildir. Bunun haricinde sağlanan bazı faydaların şu şekilde sıralanması mümkündür:
• Bebeğin pozisyonuna göre cinsiyetinin daha erken tespit edilmesi
• Plasentada meydana gelen anomalilerin tespiti
• Plasenta yerleşiminin belirlenmesi
• Anormal kanamaların nedenlerinin araştırılması
• Miyom, polip ve tümör gibi doğal olmayan oluşumların saptanması
• Bebeğin gelişiminin detaylı olarak incelenmesi
• Dış gebelik tanısının çok erken konulması
• Çoğul gebeliklerde bebeklerin durumunun ayrıntılı olarak incelenmesi
• Rahimdeki yapısal sorunların tespitinin yapılması
Yukarıdaki faydalar dikkate alındığında, 4D ultrasonun sadece hamile kadınlar üzerinde değil, hamile olmayan kadınlar üzerinde de farklı nedenlerden dolayı kullanılabileceği görülmektedir. Bundan dolayı bahse konu cihazın faydaları ve etkililiği, tahmin edilenden çok daha fazladır.
Ultrasonun sağlık açısından yararlarını bu şekilde sıralamak mümkündür. Bunun haricinde ise ebeveynler açısından da bazı yararları vardır. Ebeveynlerin neredeyse tamamı, bebeklerinin görüntüsünü merak ederler. Öyle ki; 2 boyutlu ultrason görüntülerini dahi saklarlar. Bundan dolayı bebeklerini daha net görmek için 4D ultrasonu tercih ederler. Buradan elde edilen verilerle bebeğin görüntüsü genel olarak görülür ve kime benzediği noktasında yorumlar yapılır. Fakat bu işlemin doğuma yakın zamanlarda yapılması gerekir. Aksi durumda elde edilen görüntüler net olmayabilir.
Yukarıda da belirtildiği gibi ultrason ses dalgaları ile görüntü elde eden bir cihazdır. Bundan dolayı röntgen, MR ve benzer görüntüleme cihazlarından farklıdır. Uzmanlar tarafından tamamen zararsız olduğu belirtilen bu cihazlar, rutin testler içerisinde yer almaz. Bundan dolayı yapılması genellikle isteğe ve normal olmayan durumlara bağlıdır.
Standart ultrasonlar ile 4 boyutlu ultrasonlar arasında bazı farklılıklar vardır. Söz konusu farklılıklar bazen dezavantajlar oluşturabilir. Bu dezavantajlardan bazılarını şu şekilde sıralamak mümkündür:
• Normal ultrason seanslarından daha uzun sürer.
• 4 boyutlu ultrason kullanmak için özel bilgiler gerekir. Bu bilgilere sahip olmayan kişiler tarafından yapıldığında ebeveynlere yanlış bilgiler verilebilir, olası tanılar fark edilmeyebilir.
• 4D ultrasonların daha fazla enerji kullanması, farklı yan etkilere neden olabilir.
Ultrasonun farklı yan etkileri vardır. Bunların başında dokularda küçük gaz cepleri ve kavitasyonlar oluşturması gelir. Söz konusu durum, dokuların ısınmasıyla sonuçlanır. Ultrasonun yan etkileri üzerine yapılan araştırmalarda, bu cihazın kullanımının sağlık üzerine herhangi bir yan etkisini anlamlı olacak seviyede tespit edilememiştir. Buna karşın uzmanlar, gereksiz kullanımdan kaçınılması gerektiğini ısrarla vurgular. İlgili prosedür incelendiğinde de benzer hususların olduğu görülecektir. Bundan dolayı doktordan habersiz olarak 4 boyutlu ultrasona gidilmemesi gerekir.
4 boyutlu ultrasonun çalışma sisteminin diğer ultrasonlardan nispeten daha farklı olduğu söylenebilir. Bundan dolayı istenildiği zaman bu cihazın kullanılması mümkün olmayabilir. Özellikle net görüntü elde etmek için bebeğin sıvısının yeterli miktarda olması çok önemlidir. Bu ise en erken 11-14.haftalarda kullanılabileceği anlamına gelir. Özellikle 11-13 ve 18-22.haftalarda yapılan rutin kontrollere ek olarak yapılabilir. Bunun haricinde ise 22-28.haftalarda da kullanılabileceği yönünde görüşler vardır.
Gebeliğin ilerleyen haftalarında bebeğin büyümesi nedeniyle 4 boyutlu ultrason ile bebeğin tamamının görüntüsü elde edilemez. Bundan dolayı bölge bölge kontroller yapılır. Buna karşın bu haftalarda bebeğin yüzünün daha belirgin olduğu söylenebilir. Burada tekrar vurgulamak gerekirse bahse konu cihazın kullanımı için doktor tavsiyesi çok önemlidir. Özellikle merdiven altı olarak tabir edilen yerlere gidilmemesi gerekir. Aksi durumda profesyonel olmayan operatörün yapacağı yanlış bir yorum, ciddi sorunlara neden olacaktır.
4D ultrasonlar, en gelişmiş ultrason cihazları olarak ifade edilebilir. Fakat bu durum, 4 boyutlu cihazların tamamen yeterli olacağı anlamına gelmez. Çünkü 4 boyutlu görüntülemede bebeğin genel görünümü ayrıntılı ve renkli olarak görülebilir. Buna karşın iç organlarının incelenmesinden bu cihazlar yetersiz kalır. Bu noktada tekrar 2 boyutlu veya standart ultrason görüntülemesinin yapılması gerekir.
Şuandaki haliyle 4 boyutlu ultrasonun, 2 boyutlu ultrasonun yerini aldığını söylemek çok zordur. Bundan dolayı ebeveynlerin doktor kontrollerinde standart uygulamaları yaptırması çok önemlidir. Aksi durumda özellikle iç organlardaki sorunların tespit edilmesi, normale göre daha geç olacaktır. Bu ise bebeğin sağlığı için büyük bir risk oluşturur.
Kliniğimizde son teknoloji ürünü olan 4 boyutlu renkli ultrason, alanında uzman hekimimiz tarafından kullanılır. Böylece bebeğiniz hakkında çok daha detaylı bilgilere erişebilirsiniz.
