Aile, toplumun en temel yapı taşlarından birisidir. Ailelerin sağlıklı olması, genel anlamda toplumun da sağlıklı ilişkilere sahip olmasına neden olur. Bundan dolayı evlilik müessesine verilen önem, her geçen gün biraz daha artmaktadır. Evliliklerin daha sağlıklı ilerlemesi için farklı yöntemler hayata geçirilmektedir. Bunlardan birisi de evlilik terapisi olup, insanların eşleri ve çocukları ile olan ilişkilerini daha iyi yapma adına çok önemli bir rolü yerine getirir.
Evlilik terapisi; ilişkileri için kaygı duyan, ilişkilerinin kalitesini artırmak isteyen, ayrılmamak için yollar arayan çiftlerin sorunlarını çözen bir uygulamadır. Adından da anlaşılacağı gibi bu işlem bir nevi psikoterapidir ve bu terapiye her iki eş de katılır. Bundan dolayı tarafların birbirini daha yakından tanımaları, sorunlara bakış açılarını görmeleri ve ihtiyaçlarını fark etmeleri söz konusudur.
Evli olan veya evlenmeyi düşünen çiftlerin, birbirleri ile ilgili bir takım sorunları, kafalarında soru işaretleri olabilir. Bu durum, evliliğin uzun ömürlü olmasını engelleyecektir. Bahse konu sorunları, kendileri çözemeyen çiftler, bunun için evlilik terapisinden yararlanabilir. Evlilik terapisine başvurulan durumlar şu şekilde sıralanabilir:
Sorunların çözümünde ortak bir nokta bulunamaması
Eşler arasındaki iletişimin istenilen seviyede olmaması
Eşlerden birisinin, kendini yalnız hissetmesi
Kendi eşine anlatamama durumu
Sürekli benzer nedenlerden dolayı kavga edilmesi
Birlikte karar alma yeteneğinin kaybolması
Evlilik Terapisi Çeşitleri
Evlilik terapisinin kendi içinde farklı çeşitleri vardır. Bunlar, söz konusu terapiyi alacak olan kişilerin özelliklerine bağlı olarak farklılık gösterecektir. Bu farklılık, hem terapinin içeriğinin farklı olması, hem de amaçlarının değişkenlik göstermesine neden olur. Dolayısıyla bütün evlilik terapilerinin amaçlarının benzer olduğunu söylemek çok zordur. Aşağıda bazı terapiler ve bunlara dair kısa açıklamalar yer almaktadır.
Evlilik Öncesi Terapi
Evlilik öncesinde verilen bu terapi, kişilerin birbiri hakkındaki soru işaretlerini gidermeyi ve çiftlerin bir ömür boyu mutlu yaşamalarını sağlamayı amaçlar. Bundan dolayı terapiye kadın ve erkek aynı anda katılır. Psikoterapi olarak verilen seanslar, düzeltici değil olmayıp tamamen koruyucu bir hedefe sahiptir. Çiftler, bu terapi sayesinde mevcut zorlukları aştıkları gibi gelecekte benzer zorluklarla karşılaştıkları durumlarda nasıl hareket edeceklerini de öğreneceklerdir. Böylece kişilerin evlilikleri çok daha sağlam temeller üzerine oturmuş olacaktır.
Evliliğin İlk Dönemindeki Terapiler
Flört döneminde mutlu ve uyumlu olan çiftlerin bir kısmı, evlilikle birlikte uyumu ve mutluluğu kaybederler. Çünkü evlilik ile flört çok farklı dönemlerdir. Bu yeni döneme uyum sağlama ve alışma, sanıldığı kadar kolay olmaz. Ayrıca taraflar aynı ev içinde birbirlerini daha yakından tanıma imkanı bulurlar ve ilk defa fark ettikleri özellikler karşısında şaşkınlık yaşayabilirler. Bütün bunlar ise evliliğin kısa sürmesine neden olabilir. Yapılan istatistiki çalışmalar dikkate alındığında boşanmaların önemli bir kısmının evliliğin ilk 5 yılında meydana geldiği görülmektedir.
Evliliğin ilk dönemindeki terapiler sayesinde çiftler, evliliğe uyum sağlama konusunda kendilerini daha iyi hissederler ve bu dönemin uyum gerektiren bir dönem olduğunu fark ederler. Sorunları bu şekilde aşan çiftlerin evlilikleri daha uzun ömürlü olur.
Evliliğin başında verilen duygusal yakınlık, güç, iletişim, ilgi, çatışma, ödün verme, alttan alma, cinsel yakınlık, evliliğe müdahalesi olan kişiler ve sınırlar gibi farklı konular hakkında bilgiler verilir. Bu bilgiler, sağlıklı bir evlilik temeli için büyük bir öneme sahiptir.
Küçük Çocukları Olanlara Evlilik Terapisi
Çiftler, evliliklerinin ilk dönemlerine uyum sağladıktan sonra her şeyin bu şekilde gideceğini düşünür. Fakat durum tam olarak böyle değildir. Özellikle aileye yeni bir üyenin katılması ile rollerde bazı değişimler meydana gelir. Bu durum, farklı sorunlara ve çatışmalara neden olabilir. Özellikle yeni üyenin ilk dönemlerinde uykusuzluk, yaşamın tamamen değişmesi, bebeğe dair duyulan endişeler gibi nedenlerden dolayı meydana gelen sorunların sayısı çok fazladır.
Bu dönemde verilen evlilik terapisi sayesinde çiftler sorunlarını daha kolay bir şekilde çözerler. Bu durum, hem bebeğin hem de diğer çocukların sağlıkları ve psikolojileri için son derece önemlidir. Ayrıca çiftlerin birbirini daha anlayışla karşılaması da yine bu sayede mümkün olur. Bu dönemde verilen terapilerin amaçları; stres azaltma, ilişki beklentilerinin fark edilmesi, yeni duruma uyum sağlama, cinsellik ve iletişimdir. Bunların haricinde de farklı amaçlar olduğu unutulmamalıdır.
Çocuklu Ailelere Evlilik Terapisi
Evlilik terapisi, ergenlik döneminde olan çocuklu ailelere de verilir. Bu terapiye çocukların da kısmen katılması söz konusu olabilir. Böylece çocuklar da kendilerini tanıma ve sorumluluklarını öğrenme imkanı yakalar. Ayrıca sorunları da bu tür terapilerde kendisini çok daha rahat bir şekilde fark edilir.
Evlilik terapisi, bu alanda eğitim almış bir terapist tarafından yapılır. Terapist, çiftleri genellikle birlikte dinler, fakat nadiren de olsa bu terapilere çiftlerin tek tek girmesi de söz konusu olabilir. Mevcut durum ve sorunların büyüklüğüne bağlı olarak terapilerin nasıl gerçekleştirileceği kararlaştırılır.
Terapilerde psikoterapi yöntemleri kullanılır ve çiftlerin kendilerini rahat ifade etmesi için uygun ortam hazırlanır. Birlikte yapılan farklı etkinlikler, iletişim kurma yöntemlerinin öğrenilmesi, karşılıklı beklentilerin fark edilmesi gibi birçok faydası olan bu terapiler, evliliklerin düzeltilmesi ve korunması adına çok önemli bir rolü yerine getirir.
Evlilik terapisinin bu alanda uzman olmayan birisi tarafından verilmesi, ciddi sorunlar yaşanmasına neden olabilir. Bundan dolayı terapi alınacak uzmanın, gerçekten bu alanda eğitimli olduğundan ve tecrübesi bulunduğundan emin olunması gerekir. Aksi takdirde terapi sadece zaman kaybı olacak ve mevcut sorunlar çözülmeyecektir.
Terapi esnasında tarafların birbirine karşı suçlayıcı ifadeler kullanmaması gerekir. Terapist, geçmişle değil, güncel sorunlarla ilgilenir ve geçmişin getirdiği bir takım problemleri de önemser. Böylece sorunların temelinden çözülmesi mümkün olur. Ayrıca terapi, kişilerin kendilerini rahat hissettiği bir ortamda yapılır. Bu, bazen terapistin ofisi bazen çiftlerin yaşadığı ev bazen de farklı bir nokta olabilir.
Evlilik Terapisinin Avantajları ve Dezavantajları
Evlilik terapisinin bir takım avantajları ve dezavantajları vardır. Bu terapinin en önemli avantajı, evliliğin sağlam temeller üzerine oturması ve uzun ömürlü olmasıdır. Bunun haricinde eşler, bu terapide her konuya girebilir ve tarafsız bir göz tarafından olayların nasıl göründüğünü anlayabilir. Bu durum, çiftlerin empati yeteneğinin gelişmesine de faydalı olacaktır. Olayların karşıdaki kişi tarafından nasıl görüldüğü ve nasıl algılandığı hususunun fark edilmesi, terapinin sorunları nasıl çözdüğünün cevabı gibidir. Bu avantajların sayısını artırmak mümkündür.
Her ne kadar bu yöntemin farklı avantajları varsa da aynı zamanda bir takım dezavantajları bulunduğu da önemli bir gerçektir. Öncelikle çiftler bu terapiye aynı anda katılma noktasında çekimser olabilir. Çiftlerden birisi katılmak isterken, diğeri şiddetle buna karşı çıkabilir. Ayrıca terapi esnasında bazı konuların açılması, sanıldığı kadar kolay olmaz. Bu durum ise bir takım sorunların kısa bir süreliğine halı altına süpürülmesi demektir.
Genel hatları ile bu şekilde olan evlilik terapisi, her çift üzerinde farklı etkiye sahiptir. Yani bazı çiftlerin sorunlarını daha etkili çözerken, bazı çiftlerin sır saklama isteklerine bağlı olarak daha sınırlı bir etki gösterdiği söylenebilir.
