Gebelik Hakkında Merak Edilen Bütün Detaylar

 Kadınların hamilelik süreci tanımlamak için kullanılan gebelik, oldukça kapsamlı bir konudur. Tıbbi olarak rahim içinde fetüsün gelişim süreci, gebelik olarak   tanımlanır. Kadınların son adet oldukları tarihten itibaren başlar ve normal bir süreçte 40 hafta sonunda doğum ile sonlanır. Fakat bazı durumlarda 40   haftadan  kısa sürmesi de söz konusudur.

 Gebeliğin kendi içinde farklı aşamaları vardır. Tıbbi olarak 3 aylık periyotlar halinde incelenen gebelik sürecinde kadınlarda farklı durumlar meydana gelecek   ve bunların önemli bir kısmı gebelik belirtileri olarak kabul edilecektir.

 Gebelik Belirtileri Nelerdir?

 Sperm ile yumurtanın birleşmesinden sonra vücutta farklı değişimler meydana gelmeye başlar. Bu değişimleri bazı kadınlar daha erken fark ederken, bazıları ise nispeten daha sonra fark eder. İşte söz konusu değişimlere gebelik belirtileri denir.

Gebelik belirtilerinin temelinde hormon değişimleri vardır. Hormonlar değişmesiyle birlikte fark edilen ilk belirtilerin başında adet olmama durumu gelir. Gebelikten doğuma kadar olan süreçte adet kanamaları durur. Bunun dışındaki diğer belirtileri şu şekilde sıralamak mümkündür:

•          Göğüslerde hassasiyet

•          Kasıklarda hafif ağrı

•          Akıntı

•          İştahsızlık

•          Bulantı

•          Hamile olduğunu hissetme

•          Baş ağrısı

•          Aşırı stres

•          Sık idrara çıkma

•          Çabuk yorulma

•          Solukluk

Buradaki belirtilerin tamamının bütün gebelik vakalarında görülmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Bazı kadınlarda adet görmeme dışında diğer belirtilerin görülmemesi daha mümkündür. Ayrıca bu belirtilerin görülmesi, kişinin kesin olarak hamile olduğu anlamına gelmez.

Gebeliğin kesinleştirilmesi için uygulanan farklı testler vardır. Eczaneden alınan idrar testlerinin başarılı sonuçlar verdiği bilinir. Bu testlerin adet gecikmesinden 1 hafta sonra yapılması önerilir, ancak bazı durumlarda doğru sonucun bu yolla elde edilmesi mümkün olmayabilir. Kesin olarak gebeliğin tespiti için kan testi yapılması gerekir. Yapılacak beta hCG testi ile gebelik olup olmadığı kesin olarak anlaşılır.

Bebeğin Kalp Atışları Ne Zaman Duyulur?

Kadınların gebeliği öğrendikten sonra heyecanlı bir telaşı başlar. İlk olarak ultrason muayenesinde bebeğin görüntüsüne bakılır. Daha sonra ise bebeğin kalp atışı dinlenir.

Gebeliğin öğrenilmesinden sonra düzenli olarak kadın doğum uzmanına gidilmesi gerekir. İlk başlarda daha sık muayene olunması gerekecektir. Kan, idrar ve diğer testlerden elde edilen sonuçlara göre her şeyin normal seyrinde olduğu tespit edilir. Bu dönemde ultrason muayeneleri yapılmaya başlanır. 5.haftada yapılan vajinal ultrasonda kese görülmeye başlanır. 6.haftada ise karın ultrasonunda kese görülür. Ancak buradaki zamanların kişilere göre farklılık gösterdiğinin unutulmaması gerekir.

Bebeğin gelişimi ilk zamanlarda çok hızlıdır. İlk olarak oluşan organlardan birisi kalptir. Kalbin oluşumu 5.haftada başlar. 6.haftaya gelindiğinde ise kalp çalışır ve kalp atışları ultrason yardımı ile dinlenir. Buradan bilinmesi gereken çok önemli bir husus vardır. Kalp atışlarının duyulması, herkeste aynı dönemde olmayabilir. Bazı kadınlarda 6.haftada kalp atışı duyulmaz, bu durum bebeğin olmadığı veya öldüğü anlamına gelmez. Bu noktada kadın doğum uzmanı bir süre daha beklemeyi tercih edebilir veya ayrıntılı ultrason ile bebeğin durumunu görmek isteyebilir.

Bebeğin Cinsiyeti Ne Zaman Belli Olur?

Ailelerin merak ettiği hususlardan birisi de bebeğin cinsiyetinin öğrenilmesidir. Cinsiyet tespiti için ultrason görüntüsünden yararlanılır. Fakat görüntünün yanıltıcı olmaması için gebeliğin en az 16 haftalık olması gerekir. Çünkü bebeğin cinsiyeti erkekse prostat bezlerinin gelişimi 14.haftada başlar. Eğer bebek kızsa yine bu haftadan itibaren yumurtalıklar abdomenden pelvise inmeye başlayacaktır. Dolayısıyla daha erken yapılan ultrason görüntülerinin net sonuç vermemesi gibi bir durum söz konusu olabilir.

Cinsiyet için yapılan ultrasonda, bebeğin anne karnındaki açısı da düzgün olmalıdır. Bu durumlardan dolayı zaman zaman yapılan tahminler doğru olmayabiliyor ve ailelere ilerleyen haftalarda daha farklı bir sonuç iletilebiliyor. Dolayısıyla 16.haftadan itibaren verilen sonuçların bir tahmin olduğu unutulmamalıdır. Kadın doğum uzmanları bu bilgileri paylaşırken genellikle erkeğe benziyor, kız olabilir gibi kesin olmayan ifadeler kullanıyor.

Gebelikte Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Gebelik durumunda kadın bedeni, normal zamanlara göre daha farklı bir şekilde çalışmaya başlar. Bundan dolayı gebelerin beslenmelerine ve yaşamlarına ciddi şekilde dikkat etmesi gerekir. Bu durum hem kendi sağlıklarını hem de bebeğin sağlığını direkt olarak ilgilendirir.

Gebelikte dengeli ve düzenli beslenme çok önemlidir. Yoğurt, peynir ve süt gibi kalsiyum bakımından zengin gıdaların tüketimine dikkat edilmelidir. Bunların haricinde balık, kuru yemiş, baklagiller, meyve ve sebze tüketimi de normal dönemlerden biraz daha fazla olmalıdır. Ayrıca su tüketimi düzenli ve günlük 2,5 litre seviyelerinde olmalıdır.

Hamilelik sürecinde anne adaylarının önemli bir kısmının kilo aldığı bilinen bir gerçektir. Normalde fit bir bedene sahip olan anne adaylarının 11-18 kg alması gerekir. Aşırı kilolu ve obezitesi bulunan hastalar ise 5-9 kg’dan fazla almamalıdır. Ayrıca ikizleri olacak anne adaylarının da ortalama 18 kg alması gerekir. Burada verilen rakamların kişilere göre farklılık göstereceği unutulmamalıdır.

Bebeğin gelişimi için gerekli olan maddeler folik asit ve B12, dışarıdan alınabilir. Kadın doğum uzmanı tavsiyesine göre bunlar, gebelik boyunca alınabilir. B12 vitaminin bebeğin başta beyin olmak üzere bütün organların gelişiminde önemli bir role sahip olduğu unutulmamalıdır. Folik asit de benzer etkilere sahiptir ve gebelikten 3 ay öncesinden kullanılmaya başlanabilir. Folik asit sayesinde kadınların gebe kalmaları daha kolay bir hale gelirken, bu madde gebelik boyunca anne ve bebek sağlığını olumlu etkiler. B12 vitamini ve folik asidin kadın doğum uzmanı tavsiyesi olmadan kullanılmayacağı unutulmamalıdır.

Gebelikte Mide Bulantısı ve Kabızlık

Gebelikte, anne adaylarının farklı şikayetleri olur. Mide bulantısı bunların başında gelirken, çok fazla dillendirilmese de anne adaylarının yaşadığı bir diğer önemli sorun da kabızlıktır.

Mide bulantısı, hormonal seviyenin değişmesiyle birlikte meydana gelebilir. Bunu önlemenin kesin olarak bir yolu olmasa da bulantıların azaltılması mümkündür. Gebeliğin 6.haftasında başlayan bulantılar, gebelerin önemli bir kısmında görülürken, bir kısmında ise hiç görülmez.

Bulantıların engellenmesi için bulunan ortamlar sık sık havalandırılmalıdır. Keskin kokulu yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Ayrıca çubuk kraker ve kurabiye gibi tuzlu atıştırmalıklar da bu noktada etkili sonuçlar verir. Bulantı geldiğinde bunlardan birkaç adet tüketilebilir.

Kabızlık, bebeğin gelişmesiyle anne adayının iç organlarının yer değiştirmesi ve sıkışmasına bağlı olarak ortaya çıkan bir durumdur. Bazı vakalarda ciddi sorunlar haline gelebilir. Dolayısıyla sürekli kabızlığı kolaylaştıran yiyecekler tüketilmeli ve olabildiğince fazla hareket edilmelidir.

Gebelik Muayeneleri

Gebelik süresi boyunca rutin muayeneler ve testler yapılır. Bunların yapılması, anne ve bebek sağlığının takip edilmesi adına önemlidir. İlk dönem sonrasında aylık kontroller başlar. Burada bebeğin gelişimi ultrasondan takip edilir. Ayrıca ikili tarama, üçlü tarama, şeker yüklemesi, kan ve idrar testleri, ayrıntılı ultrason gibi testler de yapılır. Bunların bir kısmı zorunlu iken, bir kısmı ise annenin isteğine bağlıdır. Bunların haricinde gebelerin yaşına ve gebeliğin riskine göre farklı testlerin yapılması da söz konusu olabilir.

Bu muayenelerin uzman bir hekim tarafından yapılması, gebelik sürecinin sorunsuz olarak atlatılması adına çok önemlidir. Alanında uzman olan hekim, elde edilen sonuçlara en iyi şekilde yorumlar ve size bebeğiniz ve kendi sağlığınız hakkındaki en doğru bilgiyi verir.

Gebelikten Korunma

Cinsel ilişkinin sonucunda gebeliğin meydana gelmemesi için çiftlerin korunması gerekir. Eğer korunmadan ilişkiye girilir ve bunun sonucunda gebelik meydana gelirse, bu durum çiftler için farklı sorunlara neden olabilir. Bu sorunun çözümü ise ya bebeği kabullenmek ya da aldırmaktır. Kürtajın kadınlar için çok büyük bir travmaya neden olduğu düşünüldüğünde, korunmanın ne kadar önemli olduğu daha net bir şekilde anlaşılacaktır.

Gebelikten korunma, sadece kadınların veya sadece erkeklerin sorumluluğunda olan bir durum değildir. Buradaki sorumluluk hem erkekte hem de kadındadır. Dolayısıyla korunmanın nasıl yapılacağına birlikte karar verilmelidir. Gebelikten korunma için tercih edilecek farklı yöntemler vardır. Bunlardan uygun olanlar tercih edilebilir.

Erkeklerde Korunma Yöntemleri

Erkeklerin uygulayabileceği 3 farklı korunma yöntemi vardır. Bunlar; geri çekilme, prezervatif ve vazektomidir. Söz konusu yöntemlerin tamamı koruma sağlarken, hepsinin kendi içinde farklı avantajları vardır.

Prezervatif

Prezervatif, erkek cinsel organını saran bir kılıf olarak ifade edilebilir. Bu kılıf sayesinde boşalma ile meydana gelen spermlerin vajinaya gitmesi engellenir. Korumadaki başarı oranı çok yüksek olan prezervatifler, aynı zamanda çiftleri cinsel yol ile bulaşan bütün hastalıklara karşı da korur. Fakat kullanımının cinsel ilişkinin son aşamasında değil, başında yapılması gerekir. Çünkü ilk anda erkek cinsel organında gelen sıvıların içerisinde sperm olma ihtimali de vardır. Bu ise gebeliğe neden olabilir.

Prezervatif kullanımının herhangi bir yan etkisi veya zararı yoktur. Fakat lateks alerjisi olan kadınlarda kullanılmaması gerekir. Bu alerji ile reaksiyon oluşturma riski vardır.

Prezervatiflerin gebeliği önleme noktasında son derece başarılı olması, yoğun olarak tercih edilmesine neden olmaktadır. Fakat cinsel ilişkiden alınan zevki engellediği yönünde şikayetler de vardır. Dolayısıyla kullanıp kullanmama, tamamen kişilerin tercihleri ile ilgili bir durumdur.

Geri Çekilme

Erkeklerin uygulayacakları bir diğer korunma yolu ise geri çekilmedir. Gebelikten korunma için erkekler, boşalmadan hemen önce geri çekilirler ve dışarı boşalırlar. Böylece gebelik riski tamamen ortadan kalkmış olur. Fakat bu yöntemi uygulamak sanıldığı kadar kolay olmayabilir. Cinsel ilişkinin heyecanı ve alınan zevk ile birlikte bazı durumlarda geri çekilmek mümkün olmayacaktır.

Bu yöntemin herhangi bir yan etkisi yoktur ve tamamen doğaldır.

Vazektomi

Erkeklerin uygulayabileceği son korunma yöntemi ise vazektomidir. Vazektomi; testislerde üretilen spermleri penise getiren kanalların cerrahi bir işlemle alınmasıdır. Bu işlemin geri dönüşü yoktur ve bir defa uygulanan erkeğin bir daha çocuk sahibi olması söz konusu değildir. Bundan dolayı sadece çocuk sahibi olmak istemediğinden kesin olarak emin olan erkekler için uygun bir yöntemdir. Bu yöntemin cinsel ilişkiye olumsuz bir etkisi yoktur.

Kadınlarda Gebelikten Korunma Yöntemleri

Kadınların gebelikten korunmak için uygulayacakları yöntemler kendi içinde ikiye ayrılır. Bu yöntemlerden ilki bariyer yöntemler olarak adlandırılırken, diğerleri ise hormonal yöntemler adıyla bilinir. Bunlardan bariyer yöntemler şunlardır:

Diyafram

Kadın kondomu olarak da bilinen bu yöntemde vajene yumuşak bir kauçuk yerleştirilir. Halka şeklindeki bu madde, gelen spermleri öldürür ve kadının gebelikten korunmasını sağlar. Geçmişte geliştirilen bu yöntemin farklı dezavantajları vardır ve bundan dolayı günümüzde çok fazla tercih edilmez.

Servikal Başlık

Geçmişte geliştirilen bir diğer yöntem ise servikal başlıktır. Servikal başlık, rahim ağzına yerleştirilen bir bariyerdir. Kullanışlı olmadığı bilinen söz konusu yöntem de günümüzde çok fazla tercih edilmez.

Vajinal Halka (Nuva Ring)

Bariyer yöntemleri arasındaki en kullanışlı yöntemin bu olduğu söylenebilir. Vajene adetin ilk günü takılan ve 21.günü çıkarılan halka ile korunma yöntemidir. Derine yerleştirilmesinden dolayı cinsel ilişki sırasında herhangi bir rahatsızlığa neden olmaz. Ayrıca bu halka lokal hormon salgılar ve bundan dolayı herhangi bir hormonal yan etkiyi de neden olmaz.

Kadınların korunmasında etkili olan diğer yöntemler ise hormon seviyeleri ile ilgilidir. Bunlar; implantlar, doğum kontrol hapları ve iğneler olarak sayılabilir.

Doğum Kontrol Hapları

Doğum kontrol haplarının kendi içinde farklı türleri vardır. Bazıları 21 gün içilip, 7 gün ara verilen türler iken, bazıları ise kesintisiz her gün alınır. Hapların içerisinde östrojen ve progesteron hormonları vardır. Bu hormonların etkisi ile gebelik oluşumu engellenir. Fakat haplar, bazı kişiler için risk oluşturabilir. Kronik hastalıkları olanlar, 35 yaş üzerindekiler ve sigara kullanan kadınların bu yöntem ile korunması uygun değildir. Bu tür kadınların içerisinde östrojen olmayan mini doğum kontrol haplarını tercih etmesi daha doğru olacaktır.

İğneler

Gebelikten korunma yöntemleri arasında olan iğnelerin iki farklı formu ülkemizde ruhsata sahiptir. Bunlar aylık ve üç aylık iğnelerdir. Bunlardan 3 aylık olanının içerisinde sadece progesteron hormonu vardır ve 3 ayda bir defa kas içerisine uygulanır. Diğeri ise aylık olarak uygulanır ve içerisinde progesteron hormonunun dışında östrojen hormonu da vardır. Bu iğneler, gebelik için uygun ortamın oluşmasını farklı şekillerde engellerler. Böylece koruma sağlamış olurlar.

İmplantlar

İmplantlar, kendi içinde farklı seçeneklere sahiptir. Bunlardan bazıları 3 yıl, bazıları ise 5 yıl koruma sağlar. Kol bölgesine yerleştirilen ve yaklaşık bir kibrit çöpü kadar olan implantlar, hormon salgılar ve bu hormonlar sayesinde gebelik oluşumu engellenmiş olur. İstenilen zaman implantlar çıkarılabilir ve çıkarıldıktan 3 ay sonra yumurtlama normale döner. Fakat bu korunma yönteminde sürekli olarak hormon salgılanması, bazı yan etkilere neden olabilir. Göğüslerde hassasiyet, düzensiz kanamalar ve benzer yan etkiler görülebilir.

Kadınlarda kullanılan farklı korunma yöntemleri de vardır. Bunlarla ilgili açıklamalar ise şu şekildedir:

Spermisid

İlişkiden 10 dakika sonra direkt olarak vajinaya uygulanan bir yöntemdir. Uygulanan madde köpük, jel, krem ve sprey gibi farklı formlarda bulunabilir. Uygulanması çok kolaydır ve etkili sonuçlar verir.

Tüp Ligasyonu

Kadınlarda tüplerin cerrahi bir işlemle bağlanması işlemidir. Başarı oranı %99’dan daha fazladır. Fakat bu yöntemin geri dönüşümü imkansız olmasa dahi çok zordur. Dolayısıyla bu yöntemi uygulayan kadınların bir daha çocuk sahibi olmama ihtimali olduğu unutulmamalıdır.

Rahim İçi Araç

T şeklinde bir araçtır ve direkt olarak rahime yerleştirilir. Gebelikten koruma başarısı yüksektir, fakat takıp çıkarma sırasında kadınların biraz acı çektiği bilinir. Ayrıca zaman zaman akıntılara ve kanamalara da neden olabilir.

Spiral

Progesteron hormonunu rahim içine salgılayan bir korunma yöntemidir. İlk uygulandığında kanamanın düzensiz olmasına neden olabilir. Başarı oranı son derece yüksektir.

Essure

Ülkemizde yakın zamanda uygulanmaya başlayan bir yöntemdir. Gebelikten korunmak için bu yöntemde rahime kameralar ile girilir. Daha sonra tüplerin tıkanmasını sağlayan bir madde kullanılır. Böylece gebelik oluşumu engellenmiş olur. Çok başarılı olan bu yöntemin geri dönüşü yoktur. Bunun haricinde cerrahi bir işleme gerek olmadığından, karında iz kalması gibi bir durum söz konusu değildir. Fakat diğer yöntemlere göre daha pahalı olduğunun bilinmesi gerekir.

Gebelikten korunma için uygulanacak yöntemler genel olarak bu şekildedir. Kişiler, kendi durumlarına göre bunlardan uygun olanı, kadın doğum uzmanının tavsiyesine göre tercih edebilir. Özellikle cerrahi işlem içeren ve vajina içine uygulanan yöntemler için doktor tavsiyesi dikkate alınmalıdır. Aksi durumda istenmeyen sonuçlar meydana gelebilir.